Grzyby Puszczy Knyszyńskiej i okolic.
Encoelia fascicularis |
(Alb. & Schwein.) P. Karst., |
Bidrag till Kännedom av Finlands Natur och Folk 19: 217 (1871) |
= Sclerencoelia fascicularis |
Fungi » Ascomycota » Pezizomycotina » Leotiomycetes » Leotiomycetidae » Helotiales » Sclerotiniaceae » Encoelia (= Sclerencoelia)

Owocniki znalezione na skraju Puszczy Knyszyńskiej w okolicy Supraśla (Pólko), rosnące na gałęziach pozostałych po ściętej topoli.
SYNONIMY:
Peziza fascicularis Alb. & Schwein., Conspectus Fungorum in Lusatiae superioris: 315, t. 7:2 (1805)
Phibalis fascicularis (Alb. & Schwein.) Wallr., Flora Cryptogamica Germaniae 2: 445 (1833)
Cenangium fasciculare (Alb. & Schwein.) Quél., Mémoires de la Société d'Émulation de Montbéliard 5: 415 (1873)
Cechy makroskopowe
Owocnik: średnicą zazwyczaj nie przekracza 12 mm; początkowo kulisty i zamknięty, bardzo szybko przechodzi w kształt miseczki; dojrzałe owocniki stają się prawie całkowicie rozpostarte, z wywiniętym na zewnątrz brzegiem, który w stadium dojrzałym jest silnie postrzępiony; hymenium zazwyczaj gładkie, u starszych owocników pomarszczone w części centralnej, barwy brązowej, oliwkowobrazowej lub ciemnobrązowej.
Miąższ: cienki 1-2 mm, jednak dość twardy i odporny na uszkodzenia, barwy brudnobiałej.
Cechy mikroskopowe
Zarodniki 13.4-17.9 x 3.2-4.2 µm.
Występowanie
Wczesną wiosną na martwych gałęziach drzew liściastych, przeważnie w wiązkach, ale pojedyńcze owocniki nie należą do rzadkości. Osobiście, jak do tej pory, spotkałem je tylko na drewnie topoli (Populus). Inne żródła podają również jeszcze jako żywiciela, jarząb (Sorbus).
Wyrastaja bezpośrednio spod kory nie wytwarzając trzonu (szypułki).
Chociaż uznawany za grzyb wiosenny to w zasadzie jest to mylne pojęcie. Z moich obserwacji wynika, że owocniki pojawiają się już jesienią a ich rozwój jest uzależniony od warunków pogodowych. W przypadku zim mroźnych, młode owocniki potrafią przetrwać w stanie zamrożonym aż do wiosny i wznawiają ponownie wegetację dopiero gdy temperatura osiągnie wartości dodatnie. Do rozwoju potrzebują dużo wilgoci i w przypadku suchego okresu jesiennego faktycznie, pierwsze owocniki moga pojawić się dopiero wiosną, ewentualnie zimą o ile wystąpią dogodne ku temu warunki (dodatnie temperatury).
W głębi Puszczy Knyszyńskiej występuje sporadycznie. Są jednak miejsca gdzie można ją spotkać bez trudu. Okolice miejcowości Ogrodniczki, położonej na skraju tejże puszczy, do takich należą. Warunkiem jej występowania jest dostępność substratu, czyli najczęściej martwych ale nie pozbawionych jeszcze kory, gałęzi topoli, zazwyczaj pozostających po wycince drzew.
Wartość
Brak danych ale na pewno, ze względu na małe rozmiary, bez znaczenia.
Według niektórych źródeł uznawana za niejadalną.

2011.04.14
Skraj Puszczy Knyszyńkiej, niepodal Ogrodniczek.
Owocniki masowo porastały gałęzie topoli, pozostałe po wycince drzewa.
Gatunek mikroskopowo potwierdziła dr. Anna Kujawa.
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru
GREJ ID: 185403.
Publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych.
Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24,2 (2013): 3-42
Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
-----------------------------------------------------------------------------------------
Dwa lata później (2013.04.08), te same miejsce, większość gałęzi przykryta jeszcze śniegiem ale na już wystających setki owocników.
---------------------------------------------------------------------------------------------------
POZOSTAŁE ZGŁOSZENIA DO KRAJOWEGO REJESTRU GRZYBÓW CHRONIONYCH I ZAGROŻONYCH (GREJ):
--------------------------------------------------------------------------------------
ID: 198103 z dn. 2012.04.17 (ATPOL: GC-01)
2,5 km na N od Ogrodniczek.
Skraj lasu mieszanego graniczący z łakami, na gałęziach ściętej topoli osiki, kilkadziesiąt owocników na trzech gałęziach.
Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
--------------------------------------------------------------------------------------
ID: 163145 z dn. 2010.04.05 (ATPOL: GC-01)
5 km na wschód od Supraśla.
Stary puszczański las mieszany, na martwej gałęzi topoli osiki, kilkadziesiąt owocników w rozpiętości około 50 cm.
Publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2013. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych.
Część VII. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2011. Przegląd Przyrodniczy 24,2 (2013): 3-42
Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
--------------------------------------------------------------------------------------
WARTE UWAGI:
[1]. Evidence for the polyphyly of Encoelia and Encoelioideae with reconsideration of respective families in Leotiomycetes - Kadri Pärtel & Hans-Otto Baral & Heidi Tamm & Kadri Poldmaa
DATA OSTATNIEJ MODYFIKACJI: 12.02.2023
LICZBA ODWIEDZIN STRONY:
684
DATA UTWORZENIA STRONY: 20.12.2012