Cortinarius semisanguineus - zasłonak purpurowoblaszkowy

SYNONIMY:
Agaricus cinnamomeus a semisanguineus Fr., Syst. mycol. (Lundae) 1: 229 (1821)
Cortinarius cinnamomeus f. semisanguineus (Fr.) Sacc., Syll. fung. (Abellini) 5: 942 (1887)
Dermocybe semisanguinea (Fr.) M.M. Moser, Schweiz. Z. Pilzk. 52(9): 129 (1974)
Dermocybe semisanguinea var. alpina E. Horak, Mitt. Schweiz. Anst. Forstl. Versuchsw. 39: 99 (1963)
Dermocybe semisanguinea (Fr.) M.M. Moser, Schweiz. Z. Pilzk. 52(9): 129 (1974) var. semisanguinea
Flammula cinnamomea var. semisanguinea (Fr.) P. Kumm., Führ. Pilzk. (Zerbst): 81 (1871)

INNE POLSKIE NAZWY:
zasłonak krwistoblaszkowy (Domański S. 1955);

Cechy makroskopowe

Kapelusz: średnicy do 6 cm; za młodu kształtu wypukłego, z wiekiem coraz bardziej łukowato rozpostartego, dość często z centralnym, tępym, niewielkim garbkiem; skórka barwy cynamonowej, oliwowobrązowej lub cynamonowobrązowej; młode owocniki matowe i łuseczkowate.

Blaszki: przyrośnięte zatokowato, początkowo barwy krwistoczerwonej a następnie brązowoczerwonawej.

Trzon: przeważnie długi, cienki i łamliwy; powierzchnia podłużnie włókienkowana, chromowożółta, pigwowożółta lub barwy mosiądzu; podstawa dość często zabarwiona na czerwono.

Miąższ: barwy żółtawej; zapach rzodkiewki lub ziemisty; smak gorzki lub też brak.

Cechy mikroskopowe

Wysyp rdzawobrązowy.
Zarodniki jajowato-elipsoidalne, drobno brodawkowane, żółtoochrowe, 7-8.5 x 5.5-6 µm.

Gatunki podobne

Bardzo podobny zasłonak cynamonowy (Cortinarius cinnamomeus). Odróżnić go jednak można po cynamonowożółto zabarwionych blaszkach. Różnice pokazane na zdjęciach nr. 09-11.

Nieco podobny i również o czerwonokrwistych blaszkach jest zasłonak krwisty (Cortinarius sanguineus). Ten jednak na kwistoczerwono ma zabarwiony praktycznie cały owocnik a nie tylko blaszki.

Występowanie

Gatunek występujący pospolicie, od sierpnia do listopada. Wyrasta w lasach iglastych na glebach kwaśnych. Szczególnie lubi miejsca porośnięte przez mchy. Chętnie zasiedla również miejsca podmokłe i torfowiska.

Wartość

Wg. Ewalda Gerhardta trujący, ponieważ zawiera orellaninę. Powoduje ona przewlekłe zatrucia, których następstwem bywa uszkodzenia nerek, występuje również w zasłonaku rudym (Cortinarius rubellus).

Zdjęcie główne oraz 01-08 zrobione zostały w mocno prześwietlonym borze sosnowym. Okolice Ogrodniczek.

01-05 - 2010.09.25. - podłoże piaszczyste, porośnięte gęsto mchami oraz borówką brusznicą.
06-08 - 29.09.12. - samotny owocnik na mocno zbutwiałym pniaku (prawdopodobnie sosnowy).

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
--------------------------------------------------------------------------------------------------

Niżej przedstawiam dwa odrębne gatunki zasłonaków w zestawieniu.
Z lewej strony zasłonak cynamonowy, z prawej zasłonak purpurowoblaszkowy.
Jak nie trudno zauważyć, różnica polega tylko na zabarwieniu blaszek, wysypy zarodników też są identyczne.

Znalezisko z dnia 25.09.2011 roku, z terenu Puszczy Knyszyńskiej, około 5 km na wschód od Supraśla. Wyrosły na mchach porastających śródleśne trzęsawisko.
--------------------------------------------------------------------------------------------------