Grzyby Puszczy Knyszyńskiej i okolic.
Fomes fomentarius (L.) Fr., Summa veg. Scand., Section Post. (Stockholm): 321 (1849)
hubiak pospolity (Domański S. 1967)
Fungi » Basidiomycota » Agaricomycotina » Agaricomycetes » Incertae sedis » Polyporales » Fomitopsidaceae
SYNONIMY:
Index Fungorum
MycoBank

INNE POLSKIE NAZWY:
huba żagwiowa (Jundziłł 1830); huba bukowa, huba prawdziwa (Berdau 1876); huba pospolita, żagiew pospolita (Orłoś 1952); czyr hubkowy (Wojewoda 1998);
Cechy makroskopowe
Zazwyczaj wytwarza owocniki boczne, o kształcie kopytkowatym, o szerokości do 20 cm, jednak nie należą do rzadkości i znacznie większe. Niektóre źródła podaja, 50 cm jako jego maksymalną szerokość.
Wysokość w zasadzie jest znacznie mniejsza i stanowi około połowę jego szerokości. Nie są to jednak ścisłe kryteria. Często spotykałem owocniki o wysokości w zasadzie takiej samej jak szerokość a nawet znacznie ją przewyższającą. Wszystko jest uwarunkowane od powierzchni na jakiej wyrasta.
Krusta (wierzchnia skorupa) pofalowana, koncentryczne strefy odpowiadaja jej przyrostom. Barwy bardzo zmiennej. Stare warstwy zazwyczaj są w odcieniach szarości z pręgami o barwach brązowych, kremowych lub szaroczarnych. Młode przyrosty z reguły są jaśniejsze. Nie jest to jednak też reguła, mogą w niektórych przypadkach być również zdecydowanie ciemniejsze. Brzeg owocnika tępy.
U tego gatunku krusta nigdy nie jest popekana co odróżnia go od kilku jemu podobnych.

Ponieważ jest to gatunek wieloletni, wobec tego doskonale widać warstwy przyrostu hymenoforu. Ilość warstw nie świadczy jednak o wieku owocnika ponieważ przy sprzyjających warunkach atmosferycznych, hymenofor może przyrastać kilka razy w roku. Układaja się one jedne nad drugą i osiągają grubość od 2 do 7 mm. Nie są poprzedzielane warstwą miąższu niezarodnikonośnego.

Młode pory maja zabarwienie białe lub białoszare. Po uciśnięciu natychmiast przebarwiają się na brązowo. Starsze o barwie ochrowej lub brązowej.

Strukturę oraz barwę miąższu doskonale widać na zdjęciu 04 (owocnik starszy). W młodym wieku barwy zdecydowanie jaśniejszej, jasnobrązowej. Konsystencja korkowata i włóknista, twarda i odporna na przełamanie. Zapach grzybowy, przyjemny. Smak gorzkawy.
Ważną cechą diagnostyczną przy obserwacji przekroju owocnika, jest jego gruboziarnista, granulowana struktura miąższu u podstawy.
Cechy mikroskopowe
Wysyp jasnocytrynowy.
Zarodniki elipsoidalno-wrzecionowate, gładkie, bezbarwne 15-20 x 5-7 µm.
Gatunki podobne
Osoby ze słabym opatrzeniem mogą mieć poważne problemy z odróżnieniem go od kilku innych gatunków. Przyczynia się do tego bardzo duża zmienność w kształcie owocników jak i również ich barwie. Dlatego też trzeba zwracać baczną uwagę na detale (pory, popękanie krusty, sposób przyrostu warstw hymenoforu i wiele innych). Inny wygląd w młodym wieku upodabnia je do jednych gatunków, a z kolei w starszym wieku moga upodobnić się do zupełnie innych. Nadrzewne (hubowate) nie są, jak by się na pozór wydawało łatwymi gatunkami do identyfikacji. Nieraz pospolite gatunki wytwarzają tak fantazyjne kształty, że zupełnie nie przypominają wzorców określonego gatunku.

Oto kilka gatunków z którymi możliwa jest pomyłka: Oczywiście istnieje jeszcze spora gromadka innych nadrzewnych, które w pewnym stadium rozwoju upodobniają sie do hubiaka pospolitego. W przypadku tego typu grzybów duże znaczenie ma dobre opatrzenie ale nie tylko po cechach zewnetrznych. Należy bacznie porównywać wygląd przekroju oraz zapach.
Występowanie
Występuje pospolicie na terenie prawie całego kraju. Raczej nie spotyka się go jedynie w wyższych partiach gór.
Tworzy owocniki wieloletnie i w zasadzie trwa aż do czasu całkowitego wykorzystania substratu. Wywołuje zgniliznę drewna typu białego. Zdecydowanie preferuje drewno liściaste ale niektóre źródła podają, że pojawia się również na iglastym, aczkolwiek bardzo rzadko. Wyrasta zarówno na drewnie martwym jak i na drzewach żywych.
Wartość
Ważny gospodarczo, ponieważ w znacznym stopniu przyczynia się do szybszego rozkładu martwego drewna. Zdecydowanie jednak jest niepożądany na drzewach żywych, ponieważ w znacznym stopniu przyczynia sie do wcześniejszej śmierci swego żywiciela.

Niejadany(?) Sprawa jednak nie do końca, aż tak oczywista !!!
  • Niektóre źródła podaja, że ich kapelusze były wykorzystywane w dawniejszych czasach, do przyrządzania (gotowania) zup.
  • Dobrze wysuszone owocniki były, wykorzystywanego przez naszych przodków, do rozniecania ognia.
  • Wykorzystywano go również jako swoistego rodzaju odstraszacze owadów. Tłące się owocniki, wydzielające dużo dymu, ponoć skutecznie chroniły w dawnych czasach ludzi przed nimi.
  • Znane sa również przypadki stosowania go w medycynie ludowej. Miały mieć zastosowanie, w przypadku skaleczenia się, do tamowania krwawień.
Kilka owocników z różnych miejsc Puszczy Knyszyńskiej.
---------------------------------------------------------------------------------

2012.03.25
Puszcza Knyszyńska, Izoby obok Traktu napoleońskiego.
Owocniki masowo na powalonej brzozie.

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.

---------------------------------------------------------------------------------
KONTAKT: E-MAIL

DATA OSTATNIEJ MODYFIKACJI: 28.07.2024

LICZBA ODWIEDZIN STRONY: 1474

DATA UTWORZENIA STRONY: 16.09.2011