Grzyby Puszczy Knyszyńskiej i okolic.
Lactarius bertillonii (Neuhoff ex Z. Schaef.) Verbeken, in Verbeken, Nuytinck & Buyck, Mycotaxon 118: 451 (2011)
mleczaj piekący (Wojewoda 2003)
Fungi » Basidiomycota » Agaricomycotina » Agaricomycetes » Incertae sedis » Russulales » Russulaceae » Lactarius
SYNONIMY:
Lactarius bertillonii (Neuhoff ex Z. Schaef.) Bon, Docums Mycol. 10(nos 37-38): 92 (1980) [1979]
Lactarius bertillonii (Neuhoff ex Z. Schaef.) Bon, Docums Mycol. 10(nos 37-38): 92 (1980) [1979] var. bertillonii
Lactarius bertillonii var. boudieri J. Blum, Revue Mycol., Paris 31: 92 (1966)
Lactarius bertillonii var. queletii J. Blum, Lactaires: 309 (1976)
Lactarius vellereus var. bertillonii Neuhoff ex Z. Schaef., Česká Mykol. 33: 9 (1979)

INNE POLSKIE NAZWY:
mleczaj bertyloński (Skirgiełło 1998);
Cechy makroskopowe
Kapelusz: 10-20 cm, początkowo wypukły lub płaskowypukły, zazwyczaj już w bardzo młodym wieku wyraźnie, centralnie zapadnięty; brzeg mocno i długo podwinięty, nawet w starszym wieku częściowo takim pozostaje; powierzchnia kapelusza biała, z ochrowymi plamami, delikatnie omszona, matowa, w czasie suchej i słonecznej pogody pęka na drobne poletka.

Blaszki: wąskie i zarazem dość drube, rzadko rozmieszczone, rozwidlone lub anastomozujące, do trzonu prawie przyrośnięte; u dojrzałych owocników w miejscach uszkodzeń, zazwyczaj rdzawobrązowo poplamione lub miejscami przebarwione na żółtoochrowo.

Trzon: 3-8 x 2-6 cm, barwy białej, delikatnie omszony, krótki i masywny, zazwyczaj lekko zwężający się ku podstawie

Miąższ: niezmienny, biały, jędrny i gruby, o przyjemnym, słodkawym zapachu.

Mleczko: białe, bardzo wolno słabo żółknące, po oddzieleniu od miąższu natychmiast mocno palące.
Pod wpływem KOH zmienia barwę w zakresie od żółtej do czerwonopomarańczowej.
Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników biały.
Zarodniki jajowate, z delikatnym urzeźbieniem nie tworzącym siateczki.
(7) 7,4 - 8,2 (8,7) x (5,4) 5,7 - 6,4 (6,7) µm
Cheliocystydy liczne na ostrzu blaszek, podobne do makrocystyd, wrzecionowate lub mniejsze, 35-70 x 5-8 µm.
Podstawki 57-73 x 8-11 µm.
Gatunki podobne
Makroskopowo, bliźniaczo podobny do mleczaja chrząstki (Lactarius vallereus), nawet występuje w podobnych siedliskach. W terenie, jednym ze sposobów ich odróżnienia, jest sprawdzenie zapachu (nie zawsze jednak jest dobrze wyczuwalny). Próbowanie mleczka oddzielonego od miąższu, nie należy do przyjemności, szczególnie gdy mamy do sprawdzenia kilka lub kilkanaście znalezisk.
Najlepszym sposobem oprócz badań mikroskopowych, jest potraktowanie miąższu roztworem KOH, pod wpływem którego przebarwia się na żółto, pomarańczowo lub czerwonopomarańczowo (fot. 06-07).

Innym podobnym gatunkiem jest mleczaj biel (Lactarius piperatus), tego jednak z łatwościa można odróżnić po zdecydowanie gęściej ustawionych blaszkach.
Ten z kolei jest bardzo podobny do mleczaja zieleniejącego (Lactarius glaucescens) więc też istnieje niewielka możliwość pomyłki z tym gatunkiem, aczkolwiek blaszki ma również zdecydowanie gęściejsze.

Krótko mówiąc: - jeżeli znajdziemy w lipcu-siepniu, na terenie Puszczy Knyszyńskiej, białego mleczaja o szeroko rozstawionych blaszkach, to najpewniej będzie to m. piekący. Mleczaj chrząstka w tych miesiącach nie występuje a jeśli już, to bardzo rzadko.
Występowanie
Wyrasta od lata do jesieni, w lasach liściastych i mieszanych, niezbyt częsty ale częstszy niż się uważą, przez większość osób nie odróżniany od innych, białych gatunków z tego rodzaju.
Przeważnie wyrasta w grupach ale nie tak licznych jak mleczaj biel, zazwyczaj nie większych niż kilka sztuk. Większość owocników spotykałem w miejscach prześwietlonych, często są to rzadko uczęszczane, pobocza dróg leśnych.

Na terenie Puszczy Knyszyńskiej zazwyczaj występuje dość często już w lipcu, razem z pojawiającym się w tym okresie mleczajem bielem.
Wartość
Niejadalny ze względu na piekący smak, nie jest gatunkiem trującym.
2012.07.20
Puszcza Knyszyńska, okolice Czołnowa.
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru GREJ ID: 207791.

Publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2016. Rejestr grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce.
Część IX. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2013. Przegląd Przyrodniczy XXVII,3 (2016): 3-55


Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Dwa znaleziska z dnia 22.07.2012 roku.
Podobnie jak prezentowane wyżej, pochodzą z terenu Puszczy Knyszyńskiej,
około 5 km od Supraśla, w kierunku Krynek (okolice Czołnowa).
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru GREJ ID: 207792.

Publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2016. Rejestr grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce.
Część IX. Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2013. Przegląd Przyrodniczy XXVII,3 (2016): 3-55


Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.

Stanowisko I - trawiasta droga w lesie mieszanym.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------



Stanowisko II - również rzadko uczęszczana droga leśna.
------------------------------------------------------------------------------------------------------
KONTAKT: E-MAIL

DATA OSTATNIEJ MODYFIKACJI: 28.07.2024

LICZBA ODWIEDZIN STRONY: 1009

DATA UTWORZENIA STRONY: 21.07.2012