Plicariella scabrosa | (Cooke) Spooner, | Czech Mycol. 52(4): 262 (2001) |
... |
W tym rodzaju w zasadzie mamy tylko kilka gatunków ale odróżnienie ich po cechach makroskopowych w większości przypadków jest niemożliwe. Co prawda autorzy publikacji wspominaja o różnicach w zabarwieniu hymenium oraz różnych wymiarach owocników ale te cechy są tak zmienne i ulotne, że na tej podstawie trudno cokolwiek wyrokować.
Cechy mikroskopowe też nie są zbyt wyraziste wobec tego nie jest łatwe określenie gatunku konkretnego znaleziska bez bardzo szczegółowej obserwacji pod mikroskopem. Zakładając, że mamy do czynienia z owocnikami o zewnętrznej stronie wyraźnie chropowatej, pokrytej dużymi krostami, możemy ograniczyć się do porównania trzech gatunków. W innym przypadku należy brać pod uwagę również gatunki z rodzaju Plicaria.
- Plicariella scabrosa - zarodniki z dużymi wyraźnymi, nieregularnie ułożonymi brodawkami (kolcami); hymenium ciemnobrązowe.
- Plicariella flavovirens - zarodniki z małymi regularnymi brodawkami; hymenium oliwkowobrązowe.
- Plicariella radula - brodawki +/- nieregularne, duże: hymenium ciemnobrązowe. Gatunek zaakceptowany ale nikomu jeszcze chyba nieznany oprócz znalazcy (tylko raz znaleziona w pobliżu Bristolu).
- Plicaria carbonaria - bardzo podobna mikroskopowo, wyrasta na węglu ale ma gładszą powierzchnię zewnętrzną.
Gatunki jak do tej pory bardzo "tajemnicze". Pierwsze, w zasadzie pełniejsze opracowanie dwóch gatunków z tego rodzaju dokonali Henry Dissing oraz Donald H. Pfister w pracy "Scabropezia, a new genus of Pezizaceae (Pezizales)". Nadana tym gatunkom nazwa rodzajowa Scabropezia nie uzyskała jednak aprobaty wśród mykologów i z tego powodu najczęściej używaną nazwą jak do tej pory pozostała Plicariella. O ile w przypadku Plicariella scabrosa jej cechy zostały przedstawione dość szczegółowo, to już w opisie Plicariella flavovirens zabrakło kilku danych na temat bardzo istotnych szczegółów, takich jak chociażby wysokość ornamentacji co okazuje się być jedną z kluczowych cech odróżniających te dwa gatunki.
Wszystkie późniejsze opracowania opierały sie całkowicie na tej pracy i dopiero w 2012 roku, znalezienie świeżych owocników zaowocowało dokładniejszymi opracowaniami:
- René Dougoud - Plicariella scabrosa (Pezizales), une discale aux caracteressinguliers, dont certains demeuraient encore inconnus
- Nicolas Van Vooren oraz Gilbert Moyne - Plicariella flavovirens comb. nov. (Ascomycota, Pezizales), une pézize remarquable
Obie te jednak prace również nie określają w sposób jednoznaczny charakteru ornamentacji. Jedynie potwierdzają, że ornamentacja u Plicariella flavovirens jest niższa ale ich wartości znacznie różnią sie w zależności od autora. Średnica zarodników też jako argument wydaje się być niezbyt pewnym wyznacznikiem gatunku? Odchyłki te zarówno w kształcie ornamentacji jak i średnicy zarodników autorzy tłumaczą różnym stadium dojrzałości owocników.
Moje wątpliwości budzi również opis amyloidalności worków. O ile w przypadku Plicariella flavovirens zauważono niebieską reakcję szczytów worków, o tyle w stosunku do Plicariella scabrosa nie znalazłem jak dotąd nawet wzmianki o takiej. Wobec tego, czy można podejrzewać, że w jej przypadku taka reakcja nie występuje?
Pomimo tych wszystkich nieścisłości w opisach, postanowiłem uznać moje znaleziska za Plicariella scabrosa. Powodem tego jest między innymi dość wysoka ornamentacja która jest najczęściej podawana dla tego gatunku. W przypadku Plicariella flavovirens wszyscy autorzy jak dotąd określają ją jako niską. Ogólnie uważa się, że ornamentacja u tego gatunku nie powinna przekraczać wysokością 1 µm. Pomimo tego dochodzę do wniosku, że kształt ornamentacji nie może być cechę decydująca. Sami autorzy najbardziej współczesnych prac uważają, że jej kształt zmienia się wraz z wiekiem owocników? Dlatego też podważają niektóre poprzednie opisy. Jak na razie, z powodu braku jednoznacznych opinii w tej kwestii, bardziej niż na faktach, musimy opierać się na własnej intuicji?
DATA OSTATNIEJ MODYFIKACJI: 29.07.2024
LICZBA ODWIEDZIN STRONY: 796
DATA UTWORZENIA STRONY: 20.04.2018