Rodzaj obejmujący bardzo liczną grupę grzybów(ponad 300 gatunków), cieszących się dużym zainteresowaniem zarówno mykologów jak i grzybiarzy, a to ze względu na swoją różnorodność, pospolitość i w dużej mierze przydatność do spożycia. W Polsce występuje prawdopodobnie ponad 100 gatunków wśród których znajdują się grzyby wytwarzające owocniki dość małe, jak też i na tyle duże aby wzbudzić zainteresowanie grzybiarzy. Dodatkową zaletą gatunków spośród tego rodzaju jest brak wśród nich grzybów trujących, chociaż dużą część z nich stanowią gatunki niejadalne. Te jednak z łatwością możemy zidentyfikować po ostrym, piekącym lub gorzkim smaku. W czasie zbioru grzybów z tego rodzaju możemy kierować się tzw. "zasadą mleczajową". Do spożycia nadaja się tylko gatunki o łagodnym smaku, więc nawet początkujący grzybiarze, kierując się tą zasadą powinnni sobie z łatwością poradzić z wyeliminowaniem gatunków niejadalnych, o ile oczywiście potrafią właściwie określić przynależność rodzajową.
Szczególnie ważne podczas zbioru gatunków z tego rodzaju jest wystrzeganie się owocników bardzo młodych, o nierozwiniętych jeszcze kapeluszach a tym samym niewidocznych cechach charakterystycznych tego rodzaju, nawet jeśli rosną w bliskim sąsiedztwie z owocnikami dojrzałymi. Nie należy zapominać, że różne gatunki grzybów potrafią wyrastać tuż obok siebie, czasem nawet zrastać się podstawami trzonów.
Owocniki wykręcamy z podłoża wraz z podstawą trzonu co pozwala na określenie charakteru jej budowy. Tym sposobem uchronimy się przed przypadkowym zbiorem grzybów z innych rodzai, być może silnie trujących.
- zmienna również w zależności od wieku i charakteru siedliska.
- zazwyczaj wolne, rzadziej nieznacznie przyrośnięte, zatokowate lub bardzo nieznacznie zbiegające.
- gdy cienkie to zazwyczaj gęste, gdy grube to zazwyczaj rzadkie.
- rzadko anastomozują lub rozwidlają się.
- barwy początkowo zawsze białej, z wiekiem mogą być jasnokremowe, kremowe, żółtawe, żółtokremowe, żółtopomarańczowe, ochrowe, szaroochrowe.
- bez mleczka, co odróżnia je od bardzo podobnych mleczai (Lactarius).
- białawy, szarawy, rzadziej czerniejący, brązowy lub żółty, u niektórych gatunków częściowo lub całkowicie nabiegły: różowo, czerwono, purpurowo lub fioletowo.
- powierzchnia zazwyczaj gładka.
- kora dość jędrna, ścisła, sztywna rzadziej krucha i łamliwa. - rdzeń zazwyczaj z wiekiem mięknie, staje się watowaty i kłaczkowaty, bardzo często komorowaty.
- przeważnie 6-10 µm długości, rzadko większej.
- od kulistawych do szeroko elipsoidalnych, przeważnie odwrotnie jajowate, z dziobkiem, a od strony odosiowej ze znaczkiem.
- powierzchnia pokryta amyloidalnym urzeźbieniem (brodawki, punkciki, siateczka, kolce, grzebienie).
UWAGA !!! - do identyfikacji gatunków z tego rodzaju w większosci przypadków niezbędne jest sprawdzenie cech mikroskopowych.
Na podstawie cech makro możliwe jest jedynie dokładne rozpoznanie kilkunastu gatunków. Niżej wymienione cechy, mogą być jednak, w niektórych przypadkach, niezbędne do prawidłowej identyfikacji nawet w połączeniu z badaniami mikroskopowymi.
- sprawdzamy również przebarwienia powstałe wskutek reakcji z odczynnikami: KOH, FeSO4, NaOH.
- zabarwienie miąższu bezpośrednio pod skórką.
- sucha, lepka, śluzowata.
- matowa, błyszcząca.
- ściągalność (w jakim stopniu): tę czynność wykonujemy również w celu sprawdzenia zabarwienia pod skórką (mowa o tym wyżej)
- zabarwienie powierzchni trzonu oraz jego podstawy.
