Grzyby Puszczy Knyszyńskiej i okolic.
Inocybe geophylla |
(Bull.) P. Kumm., |
Führ. Pilzk. (Zerbst): 78 (1871) |
strzępiak ziemistoblaszkowy (Wojewoda 1992) |
 | |
 | |
Fungi » Basidiomycota » Agaricomycotina » Agaricomycetes » Agaricomycetidae » Agaricales » Inocybaceae » Inocybe
Z lewej odmiana fioletowa
( var. violacea), z prawej typowa odmiana
(var. geophylla).
Wszystkie te owocniki rosły tuż obok siebie, na szerokim poboczu drogi leśnej, w pobliżu leśniczówki Krasny Las. Drzewostan mieszany; sosna, świerk, grab, brzoza.
SYNONIMY:
Index Fungorum
INNE POLSKIE NAZWY:
strzępiak ziemisty (Domański S. 1955)
Cechy makroskopowe
Gatunek odznaczający się bardzo dużą zmiennością, spośród którego wyłoniono szereg form z których z kolei po badaniach molekularnych wyłania się nowe gatunki.
Do tej pory najczęściej wymieniało się dwie formy:
- Inocybe geophylla var. geophylla - owocniki o białej barwie.
- Inocybe geophylla var. lilacina - owocniki zabarwione na liliowo lub fioletowo oraz z takim odcieniem. Obecnie zamiast "var. lilacina", która uzyskała miano odrębnego gatunku pozostała forma "var. violacea", reprezentowana przez owocniki ciemniej zabarwione
Jeszcze do niedawna wymieniano również:
- Inocybe geophylla var. lateritia - miąższ w miejscach uszkodzonych czerwieniejący (UWAGA !!! - obecnie zsynonimizowany z Inocybe whitei).
Andrzej Nespiak wspomina w swojej pracy powołując się na zestawienia Heima (1931), o około dziesięciu formach tego gatunku. Większość z nich obecnie uznano za zupełnie odrębne gatunki.
Gatunki podobne
Gatunek uznawany raczej za dość charakterystyczny ale z uwagi na dużą rozpiętość barw (od zupełnie białej do intensywnie fioletowej) w niektórych przypadkach może sprawić nieco trudności z identyfikacją.
Odmiana liliowa
(var. lilacina) przez osoby mniej opatrzone może być mylona z grzybami osiągającymi podobne rozmiary i o fioletowym zabarwieniu takimi jak:
- grzybówka czysta (Mycena pura)
- lakówka ametystowa (Laccaria amethystea).
Spośród podobnych strzępiaków należy zwrócic uwagę na:
- strzępiaka włóknistego
(Inocybe fibrosa) który ma białe owocniki ale osiąga większe rozmiary.
- strzępiaka pomarańczowoczerwonawego
(Inocybe whitei).
Występowanie
Gatunek wystepujący pospolicie od maja do listopada, w lasach liściastych i iglastych, częściej na ich skraju, w miejscach wilgotnych, na poboczach dróg leśnych.
Wartość
Gatunek silnie trujący. Zawiera duże ilości muskaryny !!!
NIŻEJ PREZENTOWANE SĄ RÓŻNE ODMIANY:
Te same owocniki co na zdjęciu głównym.
------------------------------------------------------------------------------------------
2010.07.16 - młody las sosnowy w pobliżu Ogrodniczek.
Owocniki o zabarwieniu kapelusza z wyraźnym fioletowym odcieniem (niestety na zdjęciach praktycznie niewidoczne, przekłamanie barw ).
Centralny garbek natomiast ma wyraźne żółtawe zabarwienie.
------------------------------------------------------------------------------------------------

2012.09.29
Inocybe geophylla var. geophylla
Las sosnowy, Zielona, na poboczu drogi leśnej, w zagłębieniu terenu porośniętym trawą.
Owocniki jak na ten gatunek bardzo duże, największe o średnicy kapelusza do 5 cm.
Gatunek mikroskopowo określił B. Gierczyk.
Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
-------------------------------------------------------------------------------------------------

2012.10.16
Inocybe geophylla var. lilacina (obecnie
I. lilacina!)
Las sosnowy z małą domieszką liściastych, na skraju Ogrodniczek, kilka owocników w jednej grupie.
Razem z nimi, na tym samym miejscu, wyrastał jeden owocnik zupełnie odmienny (widoczny na zdjęciach),
z całą pewnością nie dało sie ustalić jego gatunku ale najprawdopodobniej jest to
Inocybe albovelutipes
(oczywiście na podstawie badań mikroskopowych przeprowadzonych również przez B. Gierczyka).
Gatunek mikroskopowo określił B. Gierczyk.
--------------------------------------------------------------------------------------------

POZOSTAŁE ZNALEZISKA POTWIERDZONE MIKROSKOPOWO:
-------------------------------------------------------------------
2013.11.22
Skraj Puszczy Knyszyńskiej graniczacy z rzeką Supraśl, okolice Pólka, gm. Supraśl.
Las iglasty z domieszką liściastych, jeden owocnik na wysokiej skarpie.
Nr. wątku na Bio-Forum - 626137.
Mikroskopował B. Gierczyk.
Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
---------------------------------------------------------------------------
DATA OSTATNIEJ MODYFIKACJI: 09.01.2025
LICZBA ODWIEDZIN STRONY:
1006
DATA UTWORZENIA STRONY: 14.11.2012