Grzyby Puszczy Knyszyńskiej i okolic.
Leccinum versipelle (Fr. & Hök) Snell, Lloydia 7(1): 58 (1944)
koźlarz pomarańczowożółty (Gumińska & Wojewoda 1983)
Fungi » Basidiomycota » Agaricomycotina » Agaricomycetes » Agaricomycetidae » Boletales » Boletaceae » Leccinum
Cechy makroskopowe
Kapelusz: dorastający średnicą do 15 cm, barwy pomarańczowożółtej lub żółtobrązowawej, początkowo wypukły, następnie poduszkowaty, powierzchnia matowa, delikatnie zamszowa; skórka kapelusza znacznie wystaje poza brzeg kapelusza, szczególnie u młodych owocników,

Rurki: od bladoszarych do oliwkowoszarych, o długości do 3 cm, przy trzonie wycięte.

Pory: drobne, okrągławe, szare o oliwkowym odcieniu lub też brązowawoszare, u bardziej starych owocników od barwy brudnobrązowawej do brązowoczarniawych.

Trzon: u owocników bardzo młodych krępy, nieraz znacznie szerszy od kapelusza, następnie coraz węższy i dłuższy, u dojrzałych owocników zazwyczaj zwężający się ku górze, najcieńszy pod samym kapeluszem gdzie zazwyczaj jest mocno zwężony i z łatwością przeważnie wyłamujący się z niego; barwa trzonu biaława lub szarawa; powierzchnia od samego początku pokryta drobnymi czarnymi łuseczkami, z wiekiem brązowiejącymi; otarta podstawa trzonu przebarwia się na niebieskawozielono, podobnie jak uszkodzony miąższ (cecha nie zawsze dobrze zauważalna).

Miąższ: biały, po przekrojeniu w przeciągu kilkudziesięciu sekund przebarwiający się na różowofioletowo, a następnie czerniejący, w podstawie trzonu na niebieskawozielonawo (przebarwienie nie zawsze zauważalne); smak i zapach w zasadzie mało wyczuwalne.
Cechy mikroskopowe
Wysyp brązowawy.
Zarodniki elipsoidalno-wrzecionowate, gładkie, 13-16.5 x 4.5-5 µm.
Gatunki podobne
Z pozoru gatunek powszechnie znany, również grzybiarzom, którym w zasadzie jest bez znaczenia jaki gatunek trafia do koszyka, bo wszystkie są jadalne, a w rzeczywistości systematyka dzieli te wszystkie bardzo podobne koźlarze (Leccinum) na kilka lub też kilkanaście gatunków, przede wszystkim w zależności od partnera mikoryzowego, ale nie tylko.

Podobne a rosnące pod innymi drzewami to:
  • pod topolą osiką - podobny lecz o zabarwieniu kapelusza bardziej czerwonym koźlarz czerwony (Leccinum aurantiacum), różni się również barwą łuseczek na trzonie.
  • pod sosnami - koźlarz sosnowy (Leccinum vulpinum) - gleby piaszczyste, wśród borówki brusznicy.
  • pod dębami - koźlarz dębowy (Leccinum quercinum) - owocniki duże o kapeluszu zabarwiony na orzechowobrązowo
  • pod świerkami - koźlarz świerkowy (Leccinum piceinum)
Jeszcze innym gatunkiem rosnącym równiż pod brzozami jest Leccinum subcinnamomeum, charakteryzuje się bardziej brązowym zabarwieniem kapelusza, oraz trzonem u dołu pokrytym drobnymi, czarniawymi łuseczkami a u góry jest biały. Miąższ niezmienny po przekrojeniu.

Gatunek do jeszcze nie tak dawna uznawany za formę koźlarza czerwonego (Leccinum rufum), obecnie jest to odrębny gatunek.
Występowanie
Gatunek dość pospolity, wyrastający od lata do jesieni, w siedliskach różnego typu lecz zawsze w pobliżu brzóz, z którymi wchodzi w mikoryzę.
Wartość
Jak dla mnie bardzo dobry grzyb jadalny, czego nie zmieni nawet fakt silnego czernienia miąższu po przekrojeniu. Proponuję jednak zbierać tylko owocniki młode, o jędrnym i chrupiącym miąższu.
2010.09.07
Puszcza Knyszyńska, okolice Supraśla, las mieszany, w miejscu występowania grzybów zdecydowana przewaga brzóz.
Kilka owocników w różnym wieku.

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Młody owocnik rosnący w pobliżu brzóz.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------


Inny owocnik znaleziony w tym samym miejscu, kilka dni wcześniej.
--------------------------------------------------------------------------------------------------
KONTAKT: E-MAIL

DATA OSTATNIEJ MODYFIKACJI: 14.02.2023

LICZBA ODWIEDZIN STRONY: 1161

DATA UTWORZENIA STRONY: 19.07.2012