Grzyby Puszczy Knyszyńskiej i okolic.
Phaeolepiota aurea |
(Matt.) Maire, |
Icones selectae Fungorum, 6 Texte general 6: 111 (1928) |
aksamitówka złota (Wojewoda 2003) |
| |
| |
Fungi » Basidiomycota » Agaricomycotina » Agaricomycetes » Agaricomycetidae » Agaricales » Agaricaceae » Phaeolepiota
SYNONIMY:
Index Fungorum
INNE POLSKIE NAZWY:
aksamitka złota (Borowska & Skirgiełło in Garnweidner 1993);
Cechy makroskopowe
Kapelusz: zazwyczaj o średnicy 5-15 cm, nie należą jednak do rzadkości owocniki o rozpiętości kapelusza sięgającej nawet 20-25 cm; kształtu początkowo półkolistego, następnie stożkowatego, wypukłego aż do prawie zupełnie płaskiego w stanie zejściowym; barwa złotożółta, żółtobrązowa, nieraz z pomarańczowym odcieniem; powierzchnia matowa, aksamitna, intensywnie oprószona bardzo drobnymi ziarenkami które po dotknieciu przylegają do rąk; brzeg ostry ze zwisającymi resztkami osłony.
Blaszki: za młodu lekko kremowe (fot. 9), z wiekiem nabierające barwy ochrawobrązowej, wolne o gładkich ostrzach.
Trzon: z reguły, równogruby z lekko rozszerzoną podstawą; powyżej pierścienia gładki, poniżej pokryty żółtozłotymi ziarenkami; od pierścienia w dół, charakterystycznie bruzdkowany.
Pierścień:, błoniasty i wyraźny; dolna powierzchnia, tak jak reszta owocnika, pokryta ziarenkami, od góry czysty, o żółtawej barwie; przeważnie zwisający.
Miąższ: białawy, z wiekiem nieco żółknący, w kapeluszu gruby, szczególnie w jego centralnej części; aromatyczny i przyjemny.
Cechy mikroskopowe
Wysyp zarodników ochrowo-rdzawo-brązowy. Zarodniki wrzecionowate, wygięte, powierzchnia szorstka (drobno brodawkowana), 9-12 x 4-5 µm.
Gatunki podobne
Charakterystyczny wygląd, raczej uniemożliwia pomyłkę z jakimkolwiek innym gatunkiem.
Występowanie
Uwielbia miejsca wilgotne i bogate w szczątki organiczne. Często wyrasta w pokrzywach lub innych zaroślach. Jak podaje literatura lubi również miejsca ruderalne. Czasem wyrasta w parkach oraz na poboczach dróg.
Owocniki wyrastają zazwyczaj w grupach, czasem nawet bardzo licznych.
Okres jego wzrostu przypada od końca lata do późnej jesieni.
Wartość
Dobry grzyb jadalny, jednak ze względu na rzadkie występowanie, bez większego znaczenia, z punktu widzenia grzybiarzy.
Wszystkie poniższe zdjecia przedstawiają owocniki rosnące na brzegu jez. Komosa, położonego w pobliżu miejscowości Ogrodniczki (woj. podlaskie, gm. Supraśl).
Stanowisko mocne, owocnikowanie powtarza się corocznie od kilku lat.
Zdjęcia z 2010 roku.
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru
GREJ ID: 149148.
Publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2011a. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część V.
Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2009. Przegląd Przyrodniczy 22(4): 16-68
Zimą (2012/13) stanowisko zostało zniszczone (wyrąb lasu).
Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
-----------------------------------------------------------------------------------
ZGŁOSZENIA DO KRAJOWEGO REJESTRU GRZYBÓW CHRONIONYCH I ZAGROŻONYCH (GREJ):
-----------------------------------------------------------------------------------
GREJ ID: 154660 z dn. 2009.10.25. (ATPOL: GC-11)
Około 0.5 km na wsch. od miejscowości Ciasne, pow. białostocki, woj. podlaskie.
W znacznej odległości od lasu, typowe zarośla na nieużytkowanym terenie, na ziemi, kilka owocników tuż obok siebie.
Ze wzgledu na występowanie w tym miejscu topinamburu, nagminnie buchtowane przez dziki.
Publikacja: Kujawa A., Gierczyk B. 2012. Rejestr gatunków grzybów chronionych i zagrożonych w Polsce. Część VI.
Wykaz gatunków przyjętych do rejestru w roku 2010. Przegląd Przyrodniczy 23(2): 3-59
Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
-----------------------------------------------------------------------------------
GREJ ID: 294688 z dn. 2016.10.23 (ATPOL: GC-12)
Puszcza Knyszyńska, około 5 km na SE od Krasnego Lasu.
Trawiasta polana w lesie, kilka owocników.
-----------------------------------------------------------------------------------
DATA OSTATNIEJ MODYFIKACJI: 29.07.2024
LICZBA ODWIEDZIN STRONY:
1328
DATA UTWORZENIA STRONY: 16.09.2011