Volvariella caesiotincta - pochwiak błękitnawy

Cechy makroskopowe

Kapelusz: średnicy 3-6(10) cm, początkowo wypukły, z wiekiem coraz bardziej poziomo rozpostarty, z mało zaznaczającym się centralnym, tępym garbkiem; powierzchnia barwy szarobrązowawej z lekkim oliwkowym odcieniem (możliwy również do zaobserwowania odcień błękitnawy), w części centralnej filcowato-łuseczkowata, ku brzegom coraz bardziej włókienkowata, z odstającymi końcówkami włókienek sprawiającymi nieraz wrażenie łuseczek, sucha, atłasowo połyskująca.

Blaszki: gęste i średnio cienkie, wybrzuszone, początkowo barwy białej, nastepnie mięsistoróżowe, o ostrzu bawełnisto-kosmkowatym.

Trzon: pełny, zazwyczaj równogruby lub nieznacznie, stopniowo poszerzający się ku podstawie, która z kolei jest już poszerzona nieco bardziej, tworząc delikatnie zaznaczoną bulwkę, widoczną po zdjęciu pochwy; powierzchnia biała lub z lekkim kremowym odcieniem, za młodu cała delikatnie oprószona, następnie gładka.

Pochwa: workowata, wysokości do 3 cm, pękająca u góry na 3-5 płatów, po obu stronach barwy szarooliwkowej.

Miąższ: biały, o smaku nieprzyjemnie ściągającym i zpachu nieco przypominającym Geranium.

Cechy mikroskopowe

Zarodniki elipsoidalne do jajoowato wydłużonych, o wymiarach 5.5-7.5 x 3-5 µm.

Gatunki podobne

Część źródeł podaje jako wyróżnik tego gatunku, błekitnawy odcień powierzchni kapelusza, jest to jednak cecha ulotna i u większości owocników trudna do zauważenia.
Z bardziej podobnych należało by wymienić pochwiaka myszatego (Volvariella murinella), odróżnić go można po białej pochwie.

Występowanie

Wyrasta na pniakach lub kłodach drzew liściastych, w okresie letnim i wczesno-jesiennym, uznawany za gatunek rzadki, nie tylko na terenie Polski.

Zainteresowanym polecam: - w 2009 roku Marek Halama opublikował pierwsze stanowisko tego gatunku z terenu Polski w:
Acta Mycologica/2009/Vol.44(1):43-48.pdf (dotyczy okazu znalezionego w 2002 roku), od tego czasu sporo znaleziono jego stanowisk ale lektura warta poświęcenia "odrobiny" czasu !!!
Nadal jednak uważa się go za gatunek rzadko występujący na terenie Polski.

2010.09.07
Puszcza Knyszyńska, Supraśl, 5 km NE, okolice Czołnowa.
Las mieszany, przydrożna skarpa.
Zbutwiały pniak niewiadomego pochodzenia.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru GREJ: ID 231091.
Eksykat: BGF/BF/MG/100907/0001.

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
W pracy lokalizacja określona jako: okolice Czołnowa.
----------------------------------------------------------------------------------------

POZOSTAŁE ZNALEZISKA POTWIERDZONE MIKROSKOPOWO:

----------------------------------------------------------------------------------------
2013.06.13
Ogrodniczki, 1 km S.
Śródpolne zadrzewienie; wgniwciony w ziemię fragment drewna.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/569444.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru GREJ: ID 231093.
Eksykat: BGF/BF/MG/130613/0004.
----------------------------------------------------------------------------------------
2012.09.30
Puszcza Knyszyńska, Supraśl, 5 km NE.
Las mieszany; ściółka.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/533746.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru GREJ ID: 231094.
Eksykat: BGF/BF/MG/120930/0005.
----------------------------------------------------------------------------------------
2013.09.08
Puszcza Knyszyńska, Ogrodniczki, 2 km E, Komosa.
Nadwodne zadrzewienie; próchno z powalonej topoli.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/627872.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru GREJ: ID 252404.
Eksykat: BGF/BF/MG/130908/0001.

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
----------------------------------------------------------------------------------------
2013.07.14
Puszcza Knyszyńska, Supraśl, 5,5 km NE.
Las iglasty; ziemia, tuż u podstawy zbutwiałego pniaka.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/582856.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
Stanowisko zgłoszone do Krajowego Rejestru GREJ: ID 257046.
Eksykat: BGF/BF/MG/130714/0004.

Stanowisko ujęte w pracy zespołowej:
Grzyby Puszczy Knyszyńskiej - Anna Kujawa, Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc, Marek Wołkowycki - 2019 rok.
----------------------------------------------------------------------------------------
2015.07.31
Ogrodniczki, 2 km E, Komosa.
Grobla; próchno, u podstawy obumierającej topoli.
Zgłoszenie do Krajowego Rejestru GREJ: ID 265205.
Eksykat: BGF0005936.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
----------------------------------------------------------------------------------------
2017.09.17
Puszcza Knyszyńska, okolice Czołnowa.
Bór sosnowy z domieszką liściastych.
Próchno po zbutwiałym pniaku, nieznanego pochodzenia.
Mikroskopował Błażej Gierczyk.
Numer wątku na Bio-Forum: 33/946721.

Publikacja: Błażej Gierczyk, Mirosław Gryc (2024).
Materiały do poznania grzybów podstawkowych Puszczy Knyszyńskiej i jej przedpola.
Przegląd Przyrodniczy XXXV, 2 (2024): 3-65
----------------------------------------------------------------------------------------