Kapelusz: mocno higroskopijny a co za tym idzie, potrafi zmieniać barwę w zależności od panujących warunków atmosferycznych. Jak widać na załączonych zdjęciach, raz jest jaśniejszy, barwy piaskowożółtej, innym razem rdzawobrązowej podczas mokrej pogody. Dość często kapelusze rosnące dachówkowato przybierają barwę wysypujących się zarodników, która jest też rdzawobrązowa.
Z reguły jednak kapelusze maja dwie strefy. Środkowa która jest mniej higroskopijna, pozostaje jaśniejsza, natomiast brzegi nasiąknięte wodą przybieraja barwę ciemniejszą. Doskonale to widać na fot. 01. 02, 03 i 06. Zdjęcie nr. 05 przedstawia owocniki nieco starsze, na kapeluszach których, strefa ta już nie jest tak wyraźna a w zasadzie praktycznie niewidoczna.
Młodsze owocniki posiadają białe łuseczki przylegające do wierzchu kapelusza, które z czasem brązowieją. Jest to jednak cecha trudna do uchwycenia, ponieważ bardzo często, zostają one spłukane przez deszcz i wierzch kapelusza pozostaje zupełnie gładki.

Blaszki: u młodych owocników zabarwione nieco jaśniej od kapelusza. Koloru prawie białego z odcieniem żółtym. Z wiekiem nabierają barwy rdzawobrązowej od wysypujących się zarodników. Do trzonu szeroko przyrośnięte lub lekko zbiegające, gęste.

Trzon: u tego gatunku jest częścią grzyba, która zasługuje na szczególną uwagę. Nie tnijmy zatem kapeluszy "jak leci", a wyrywajmy owocniki razem z nim. Taką metodę polecam szczególnie początkującym amatorom tego gatunku. Wielokrotnie na jednym pniu spotkałem po kilka gatunków rasnących tuż obok siebie: kruchaweczki, maślanki (łysiczki), łuszczaki, wprost uwielbiaja rosnąć na tym samym substracie, a co najistotniejsze, występuja w tym samym okresie. Obejrzenie owocników od spodu (blaszek) oraz kompletnego trzonu, uchronić może przed popełnieniem pomyłki.
Trzon łuszczaka zmiennego jest dośc charakterystyczny. Jego część nad pierścieniem jest gładka, poniżej pierścienia pokryta łuseczkami które z wiekiem ciemnieją. U młodych owocników jego barwa jest zbliżona do kapelusza, z wiekiem jednak zaczyna systematycznie ciemnieć od podstawy aż do miejsca osadzenia pierścienia (fot.nr. 05). U starszych egzemplarzy ciemnienie sięga coraz dalej, aż do samego kapelusza(fot. 09)

Pierścień: dobrze widoczny tylko u młodych owocników, od dołu w zasadzie o jednolitej jasnej barwie, na powierzchni górnej widoczne charakterystyczne prążkowanie barwy brązowej(fot.08). W miarę wzrostu owocnika silnie wywija się, aż w końcu prawie całkowicie zanika. Przeważnie jednak pozostaje ślad po jego osadzeniu w postaci ciemniejszych łuseczek lub też otoczki.

Miąższ: niezbyt gruby.
W kapeluszu kruchy.
W trzonie za młodu również kruchy, z wiekiem jednak coraz bardziej łykowaty. Po uszkodzeniu niezmienny.

Zapach:, przyjemny, grzybowy, określany przez niektórych jako zbliżony do aromatu świeżo ciętego drewna. Warto na niego zwrócic uwagę, ponieważ może stanowić cenną wskazówkę diagnostyczną.
Należałoby w tym miejscu nadmienić, że zapach jest bardzo istotnym elementem niezbędnym do rozpoznania niektórych gatunków. Proponuje wyrobić w sobie, nawyk wąchania wszystkich grzybów! Niektóre gatunki mają go bardzo charakterystyczny.

Wysyp barwy rdzawobrązowej. Na mało nam jednak przyda się w celach rozpoznawczych. Inne gatunki podobne, trujące, mają go, o praktycznie identycznej barwie.
Zarodniki średnicy 6-7 x 4-4,5 µm, jajowate, gładkie, bladobrązowe.

Szczególnie groźna pomyłka może wystąpić z grzybami z rodzaju Galerina (hełmówka). Bardzo podobna jest śmiertelnie trująca hełmówka obrzeżona (Galerina marginata). Nie powinniśmy jednak mieć trudności z jej odróżnieniem, jeśli zapoznamy się z jej cechami charakterystycznymi. Występuje z reguły w okresie jesiennym co też w pewnym sensie może zapobiec pomyłce. W tym okresie mamy sporo innych gatunków jadalnych, więc i tak przeważnie nie zwracamy na łuszczaka uwagi.

Zupełni ignoranci mogą pomylić go z łysiczką trującą (Hypholoma fasciculare) . Bardzo często zdarza się że rośnie tuż obok łuszczaka. Wystarczy spojrzeć jednak na barwę blaszek i to powinno wyjaśnić całą sprawę. W razie wątpliwości można spróbować kawałek owocnika. Wspomniana maślanka charakteryzuje się bardzo gorzkim smakiem.

Pospolicie wyrasta od wczesnej wiosny aż do późnej jesieni. Najczęściej na substracie brzozowym (pniaki, martwe drzewa, leżące kloce) ale też i na innych liściastych, chociaż znacznie rzadziej. Owocniki potrafią pojawiać się kilka razy w ciągu roku, na co szczególny wpływ mają warunki atmosferyczne.

Jeszcze jedna bardzo istotna uwaga o której wcześniej nie wspominałem: - jest nią sposób wyrastania. Owocniki łuszczaka zmiennego wyrastają w kepkach (wiązkach). Podstawy trzonów przeważnie są pozrastane, podczas gdy trujące hełmówki z reguły wyrastaja pojedyńczo. Również i hełmówki potrafią rosnąć w większych skupiskach ale ich korzenie nie są pozrastane, tak jak to jest w przypadku łuszczaka.

Spośród tego rodzaju w Europie występują tylko dwa gatunki.

W Puszczy Knyszyńskiej można go spotkać w zasadzie w każdym rejonie. Jego występowanie jest jednak uzależnione od obecności pni drzew liściastych a szczególnie brzozy, ponieważ to ją sobie najbardziej upodobał ten gatunek. Są miejsca gdzie występuje bardzo pospolicie. Dobrym miejscem do zbioru jest rejon Puszczy Knyszyńskiej, położony kilka kilometrów od Supraśla, w kierunku Krynek. Parę lat temu wycięto tam z drzewostanu dużą ilość brzóz, których pnie stały się teraz doskonałym substratem dla tego smacznego grzybka.

Polska północno-wschodnia należy do rejonów chłodniejszych naszego kraju, w związku z czym w Puszczy Knyszyńskiej okres jego wzrostu, rozpoczyna się najczęściej dopiero w maju. Przy łagodniejszych zimach, możemy go już jednak spotkać nawet w kwietniu. Wyrasta aż do pierwszych mrozów, oczywiście z pominięciem okresów bardziej suchych. Szczególnie polecam zbiory wiosenne, kiedy to nie ma innych atrakcyjnych grzybów jadalnych a świeży majowy las zachęca do wędrówek. Przemawia za tym również fakt, że w tym okresie praktycznie 100 procent znalezionych grzybów jest pozbawiona "mieszkańców". Latem, w okresach cieplejszych, często są silnie zaczerwione.

Bardzo smaczny grzyb jadalny, mało jednak popularny.
Niektóre żródła podają, że nie nadaje się do marynowania.

Osobiście uważam go za bardzo dobry gatunek jadalny. Potrawom nadaje przyjemny grzybowy aromat i smak. Szczególnie polecany do zup. Zbieramy podobnie jak u opieniek, tylko same kapelusiki.
Osobiście przed dodaniem do zupy zalecam lekko sparzyć grzyby gorącą wodą, w celu usunięcia śluzu. Duża ilość dodanych grzybów może spowodować jej znaczne zagęszczenie (śluzowatość). Przy mniejszej ilości, wystarczy tylko umyć w ciepłej wodzie.
Również smażyłem, są niezłe. Wymagają jednak częstego mieszania, mają skłonność do przylegania do patelni.